©Kristóf Hölvényi

A educación tamén é unha das mellores ferramentas para investir en paz, estabilidade e crecemento económico.

A educación é un dereito fundamental e unha necesidade básica dos nenos e nenas afectadas polas crises humanitarias. É fundamental darlles un futuro mellor, desenvolver todo o seu potencial e dotalos de habilidades e protección para recuperar a súa sensación de normalidade e seguridade.

En Entreculturas e Alboan traballamos, xunto con Fe e Alegría e o Servizo Xesuíta para os Refuxiados (JRS), para acompañar e atender a infancia afectada, ofrecéndolles espazos de protección e prevención, material escolar e apoio económico para garantir os seus dereitos lonxe da violencia e da fuxida.

Colombia: escolas de paz.

A pesar da sinatura do acordo de paz, en Colombia persiste a dinámica do conflito, que se ve agravada pola complexa crise humanitaria derivada dos fluxos migratorios venezolanos, sendo a infancia un dos colectivos máis afectados.

 

Polo momento, Colombia é o terceiro país do mundo con maior número de persoas refuxiados, con case 3 millóns procedentes de Venezuela. 

 

O aumento da violencia e a limitada capacidade de resposta do Estado provocaron múltiples necesidades humanitarias.

 

En colaboración co Servizo Xesuíta para os Refuxiados (JRS), traballamos para dar resposta ás situacións de emerxencia que viven as comunidades étnicas de Buenaventura e outros concellos do Valle del Cauca a través da educación, protección e acceso aos servizos sanitarios. Traballamos na educación formal como estratexia de protección nos centros educativos, en consonancia coa implementación do Protocolo Escolas Seguras que asinou Colombia, e en ámbitos educativos non formais, promovendo a seguridade e protección da infancia contra o recrutamento forzoso e o seu uso en actividades ilegais.

©FE Y ALEGRÍA COLOMBIA

©SERGI CÁMARA

©SERGI CÁMARA

Ucraína e países fronteirizos: escolas en perigo.

Dous anos despois do inicio do conflito armado en Ucraína, a situación segue sendo alarmante. La crisis humanitaria persiste, deixando sen fogar innumerables familias e poñendo en risco o acceso á educación infantil. 

 

Máis de 14 millóns de persoas se viron obrigadas a abandonar as súas casas, buscando refuxio tanto dentro de Ucraína como nos países veciños, nun intento de fuxir da violencia e da incerteza.

Máis de 14 millóns de persoas se viron obrigadas a abandonar as súas casas, buscando refuxio.

Mentres a emerxencia continúa, as necesidades das persoas refuxiadas e desprazadas cambiaron e tamén a nosa resposta. Inicialmente priorizamos a axuda de emerxencia, pero, na actualidade estamos a poñer en marcha accións a longo prazo para conseguir que a infancia recupere o seu dereito á educación e para garantir a integración das familias nos lugares de acollida, incluído o acceso á vivenda e ao traballo. 

 

A nosa resposta a longo prazo estrutúrase en 5 áreas de actuación que poñen as persoas no centro da intervención: acoller os refuxiados en toda Europa, protexer os seus dereitos, promover a súa participación activa, fomentar a interacción social e integrar e reforzar o noso traballo en rede para ofrecer unha resposta de calidade ás súas necesidades.

©SERGI CÁMARA

©SERGI CÁMARA

©SERGI CÁMARA

Líbano: escolas en zona de conflito

O Líbano é o país con maior número de persoas refuxiadas per cápita do mundo e acolle uns 2 millóns de refuxiados sirios. Aínda hoxe, dos 700.000 nenos e nenas sirios en idade escolar que viven no Líbano, só un terzo atopa praza nas escolas públicas debido á súa limitada capacidade.

 

O país enfróntase a unha complexa crise económica, política e social, agravada aínda máis polo conflito en Gaza.. A precaria situación de seguridade está a provocar o peche intermitente das escolas e dificultou o funcionamento do equipo do JRS, o noso socio local sobre o terreo.

Dos 700.000 nenos e nenas sirios en idade escolar que viven no Líbano, só un terzo atopa praza nas escolas públicas.

Traballamos para que poidan acceder a unha educación de calidade e que poidan, na medida do posible, entrar no sistema educativo libanés.

Xunto co JRS, apoiamos 3.000 nenos, nenas, mozos, mozas e adultos nas áreas de Baalbek, Bar Elias e Burj Hammoud en 6 escolas de educación formal, un centro de educación non formal e ofrecendo apoio psicosocial a través de 3 centros sociais.

©CARMEN MORENO 

©JRS Líbano

©JRS Líbano

Tanzania: escolas incluídas.

En Tanzania viven máis de 248.000 persoas refuxiadas. O 67,4 % son de Burundi, mentres que o resto procede da República Democrática do Congo (RDC). O 55 % da poboación total ten entre 0 e 17 anos. Delas, pouco máis da metade está inscrita na escola. A guerra, tanto en Burundi como na RDC, privou da escola a 57.142 nenas e nenos.

Preguntámonos cantas nenas e nenos teñen algún tipo de discapacidade física ou mental nos campos de Tanzania. A resposta é que non se sabe. Non existe ningunha información oficial. Esta falta é un dato xa de por si: a discapacidade está ausente dos enfoques de traballo dos actores humanitarios nos campos de Tanzania.

Só o 21% das nenas e nenos maiores de idade accede aos centros de preescolar.

Dende 2021, xunto con JRS estamos a traballar pola inclusión escolar de nenas e nenos con necesidades especiais a través da súa identificación, ofrecendo equipamentos axeitados para facilitar a aprendizaxe (lentes, aparellos acústicos, cadeiras de rodas, entre outros), formando ao profesorado para que teña as competencias pedagóxicas necesarias e sensibilizar a comunidade sobre os dereitos das persoas con necesidades especiais.

Dende 2022 tamén nos comprometemos a reforzar a educación infantil tanto para a poboación refuxiada como para a comunidade local. Só o 21 % das nenas e nenos de idade accede aos centros de preescolar limitando, de feito, as oportunidades de relacionarse con outras nenas e nenos nun ambiente seguro e protector, desenvolvendo aquelas habilidades sociais necesarias para o seu crecemento e para facer fronte aos traumas vividos como unha persoa como resultado do desprazamento Xunto co JRS estamos a traballar para que a educación sexa unha ponte de paz entre a poboación refuxiada e a poboación de acollida. 

©JRS

©IRENE GALERA JRS

©JRS

R.D. do Congo: escolas que protexen.

A República Democrática do Congo segue sendo escenario dunha das crises humanitarias máis prolongadas do mundo. CCon máis de 6 millóns de desprazados internos, é o país co maior número de desprazados internos do continente africano.

A violencia persistente levada a cabo polos grupos armados durante máis de 20 anos e a alta inseguridade provocaron a destrución de miles de escolas e os sucesivos desprazamentos de miles de persoas. Como consecuencia, máis de 2,9 millóns de nenos e nenas teñen unha urxente necesidade de recibiren educación.

Os nenos son especialmente vulnerables ao recrutamento forzoso por parte de grupos armados e as nenas son moi susceptibles de sufriren violencia sexual.

Os nenos son especialmente vulnerables ao recrutamento forzoso por parte de grupos armados e as nenas son moi susceptibles de sufriren violencia sexual, tanto na escola como no camiño á clase, e de seren secuestradas polas distintas milicias para que loiten, realicen tarefas domésticas ou para forzalas a casaren cos membros dos grupos armados. Están expostas, ademais, á trata e á explotación sexual nos campos de persoas desprazadas.

 

Xunto co JRSestamos presentes en Masisi, provincia de Nord Kivu, ao leste da RDC, en 4 campos de refuxiados e 2 asentamentos, que albergan unha poboación de 14.800 persoas. Esta rexión está situada lonxe de Kinshasa, a capital do país, polo que a presenza do Goberno é moi limitada. Esta distancia do poder central favoreceu que diferentes grupos armados se espallasen pola rexión, impulsados por diferentes conflitos de identidade, pobreza, distribución da terra e corrupción.

 

Traballamos para promover o acceso á educación dos nenos e nenas desprazados, ofrecéndolle unha atención especial ás nenas. Ofrecémoslle material escolar, kits pedagóxicos e apoio financeiro nas taxas escolares. A escola non é só un espazo de formación, senón tamén de protección, apoio e de convivencia.

©SERGI CÁMARA

©SERGI CÁMARA

©SERGI CÁMARA

Unha realidade global

O contexto actual fainos ver, máis que nunca, que todo está conectado. Por iso, dende Entreculturas e Alboan centrámonos no local e na súa conexión co global. Estamos a traballar en:

 

  • Propostas que colaboren na inclusión social e na permanencia do alumnado no sistema educativo, xunto co profesorado de FPB.
  • Propostas educativas de inserción curricular como:
  • Educa en Global (proxecto de Aprendizaxe Baseada en Retos) para secundaria e FPB.
  • Deixamos Pegada (proposta que vincula temáticas da Cidadania Global cun itinerario de coñecemento e afondamento do propio contexto educativo) para 3.º e 4.º de primaria.
  • Guía de situacións de aprendizaxe para axudarlle ao profesorado a traballar a cidadanía Global a partir das realidades cotiás e dos contidos que se traballan na aula.
  • Espazos de formación e participación da comunidade educativa a través do Movemento 4.7. que fortalecen os coñecementos e as habilidades sobre temas de Cidadanía Global.
  • O fomento da participación xuvenil e o apoio psicosocial á mocidade a través do programa Rede Solidaria de Mozos e Mozas.
  • A xeración de propostas didácticas para a integración dun enfoque intercultural crítico e transformador dirixido tanto a educadores como a educadoras, a través da «Guía de Interculturalidade Crítica e Antirracismo: Abordando as migracións e a diversidade cos mozos e mozas“, así como a través de itinerarios formativos como a Rede Azul.

Dende Entreculturas e Alboan seguimos traballando para xerar escolas que sexan REFUXIO, escolas que son ESPERANZA.

©VÍCTOR ALFONSO

©VÍCTOR ALFONSO

©VÍCTOR ALFONSO

A escola é refuxio.

©Sergi Cámara